Thực tế chỉ cần một nội dung đăng tải, chủ tài khoản mạng xã hội, nhất là những người có tích xanh gắn kèm, có thể thu hút sự chú ý của hàng triệu người theo dõi, bày tỏ sự yêu thích, chia sẻ rộng rãi của cộng đồng mạng. Ấy là bề nổi dễ nhận thấy. Nhưng đằng sau việc thu hút, lan tỏa những gì người sử dụng mạng xã hội chuyển tải là không ít mặt trái đáng bận tâm, buộc cơ quan quản lý phải ban hành bộ quy tắc ứng xử, cũng như tăng cường các biện pháp quản lý để “mạng ảo” không gây những hậu quả xấu cho xã hội.
Ngày 17-6-2021, Bộ Thông tin và Truyền thông ban hành Quyết định số 874/QĐ-BTTTT “Về việc ban hành Bộ Quy tắc ứng xử trên mạng xã hội” (có hiệu lực từ ngày 17-6), với những quy định chi tiết, rõ ràng. Phạm vi và đối tượng áp dụng của Bộ Quy tắc gồm 3 nhóm đối tượng là cơ quan nhà nước, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong cơ quan nhà nước sử dụng mạng xã hội; tổ chức, cá nhân khác sử dụng mạng xã hội; nhà cung cấp dịch vụ mạng xã hội tại Việt Nam. Bộ cũng đưa ra 4 quy tắc ứng xử chung gồm: 1- Quy tắc Tôn trọng, tuân thủ pháp luật Việt Nam, tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân; 2- Quy tắc Lành mạnh (hành vi, ứng xử trên mạng xã hội phù hợp với các giá trị đạo đức, văn hóa, truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam); 3- Quy tắc An toàn, bảo mật thông tin (tuân thủ các quy định và hướng dẫn về bảo vệ an toàn và bảo mật thông tin; và 4- Quy tắc Trách nhiệm (chịu trách nhiệm về các hành vi, ứng xử trên mạng xã hội, và phối hợp với các cơ quan chức năng để xử lý hành vi, nội dung thông tin vi phạm pháp luật).
Có thể khẳng định rằng, việc ban hành Bộ Quy tắc ứng xử trên mạng xã hội là rất kịp thời, cần thiết, mang ý nghĩa tích cực, hướng tới chuẩn mực chung, tôn trọng pháp luật, nhằm tạo lập “bộ áo giáp” để mọi người dùng mạng xã hội nâng cao trách nhiệm đồng thời có thể tránh được những cạm bẫy, hay sự vi phạm pháp luật. Bộ Quy tắc không mang tính chất bắt buộc hay có chức năng xử phạt, tuy nhiên nó khuyến khích mọi người hành xử đúng trên mạng, có ý thức thay đổi, điều chỉnh hành vi, đạo đức khi tham gia “thế giới ảo” để góp phần xây dựng hoàn thiện môi trường mạng an toàn, lành mạnh.
Dưới đây là ấn phẩm infographic - Bộ quy tắc ứng xử trên mạng xã hội.
Châu Minh