Hướng dẫn thực hiện Chỉ thị số 07 về tăng cường lãnh đạo công tác phòng, chống HIV/AIDS

Ngày 6/8, Ban Tuyên giáo Trung ương đã ban hành Hướng dẫn số 20-HD/BTGTW về thực hiện Chỉ thị số 07-CT/TW, ngày 6/7/2021 của Ban Bí thư về tăng cường lãnh đạo công tác phòng, chống HIV/AIDS, tiến tới chấm dứt dịch bệnh AIDS tại Việt Nam trước năm 2030. Tỉnh đoàn giới thiệu toàn văn bản Hướng dẫn.

Ngày 06/7/2021, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã ban hành Chỉ thị số 07-CT/TW về “Tăng cường lãnh đạo công tác phòng, chống HIV/AIDS, tiến tới chấm dứt dịch bệnh AIDS tại Việt Nam trước năm 2030” (sau đây viết tắt là Chỉ thị số 07-CT/TW). Thực hiện nhiệm vụ được Ban Bí thư phân công, Ban Tuyên giáo Trung ương phối hợp với Ban cán sự đảng Bộ Y tế hướng dẫn việc tổ chức quán triệt và triển khai thực hiện Chỉ thị số 07-CT/TW như sau:

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU     

1. Mục đích

- Nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành, các tổ chức, đơn vị và toàn xã hội về những nguy cơ tiềm ẩn của đại dịch HIV/AIDS, những thách thức và yêu cầu của công tác phòng, chống HIV/AIDS trong tình hình mới để hướng tới mục tiêu chấm dứt dịch bệnh AIDS tại Việt Nam trước năm 2030.

- Cụ thể hóa các nhiệm vụ, giải pháp nêu trong Chỉ thị số 07-CT/TW để giúp cấp ủy, chính quyền, ban, ngành, đoàn thể các cấp nắm vững các nội dung của Chỉ thị nhằm tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức triển khai thực hiện hiệu quả tại địa phương và đơn vị.

- Thông qua việc quán triệt và tổ chức thực hiện Chỉ thị số 07-CT/TW góp phần thực hiện thành công các mục tiêu, chỉ tiêu về phòng, chống HIV/AIDS; giảm tối đa tác động của dịch HIV/AIDS đến sự phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm thực hiện cam kết của Việt Nam với cộng đồng quốc tế về phòng, chống HIV/AIDS.

2. Yêu cầu

- Các cấp ủy, tổ chức đảng, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể tổ chức học tập, quán triệt nghiêm túc Chỉ thị số 07-CT/TW, đồng thời xây dựng chương trình, kế hoạch chỉ đạo triển khai thực hiện Chỉ thị đến chi bộ.

- Cùng với việc học tập, quán triệt Chỉ thị số 07-CT/TW, cần tập trung chỉ đạo việc xây dựng kế hoạch và tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả Luật phòng, chống nhiễm vi rút gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người (HIV/AIDS) và sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật phòng, chống HIV/AIDS và Chiến lược quốc gia chấm dứt dịch bệnh AIDS trước năm 2030 đến các cấp, các ngành; triển khai sâu, rộng công tác tuyên truyền, phổ biến các chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước về phòng, chống HIV/AIDS tới các tầng lớp nhân dân.

- Coi trọng công tác kiểm tra, giám sát, sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm trong quá trình triển khai thực hiện Chỉ thị số 07-CT/TW và các văn bản liên quan.

II. NỘI DUNG TRỌNG TÂM

Các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội căn cứ nội dung của Chỉ thị số 07-CT/TW và chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, đặc điểm, tình hình cụ thể của địa phương, đơn vị chủ động chỉ đạo nghiên cứu 5 nhóm nhiệm vụ và giải pháp đã nêu trong Chỉ thị để vận dụng vào việc xây dựng chương trình, kế hoạch thực hiện phù hợp với thực tế của từng cấp, ngành, địa phương và lưu ý các nội dung trọng tâm sau:

1. Tiếp tục tập trung tuyên truyền nâng cao nhận thức cho các cấp ủy, chính quyền, cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân về các kết quả quan trọng của công tác phòng, chống HIV/AIDS thời gian qua và những khó khăn, thách thức của công tác phòng, chống HIV/AIDS thời gian tới, đặc biệt là tình trạng kỳ thị và phân biệt đối xử liên quan đến HIV tại gia đình, cộng đồng, nơi học tập, làm việc; hiểu rõ mục tiêu chấm dứt dịch bệnh AIDS tại Việt Nam trước năm 2030 là “Khi số người nhiễm HIV được phát hiện mới đạt mức dưới 1.000 trường hợp/năm; tỷ lệ người nhiễm HIV tử vong liên quan đến HIV/AIDS dưới 1,0/100.000 dân; tỷ lệ lây truyền HIV từ mẹ sang con xuống dưới 2% trước năm 2030”.

2. Các cấp ủy đảng, chính quyền từ Trung ương đến cơ sở, nhất là người đứng đầu chịu trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nghiêm các chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước về phòng, chống HIV/AIDS; bảo đảm mục tiêu giảm số người mới nhiễm HIV và tử vong liên quan đến AIDS, tiến tới chấm dứt dịch bệnh AIDS tại Việt Nam trước năm 2030, giảm tối đa tác động của dịch HIV/AIDS đến sự phát triển kinh tế-xã hội; nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác phối hợp liên ngành trong phòng, chống HIV/AIDS, tập trung rà soát, bổ sung quy chế, kế hoạch phối hợp liên ngành trong phòng, chống HIV/AIDS theo hướng đồng bộ, thống nhất với chương trình phòng chống ma túy và phòng, chống mại dâm.

3. Đối với công tác thông tin, truyền thông, giáo dục, về phòng, chống HIV/AIDS, cần kết hợp giữa tuyên truyền các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về phòng, chống HIV/AIDS với thông tin kiến thức về HIV/AIDS và các biện pháp phòng, chống HIV/AIDS, các biện pháp giảm kỳ thị và phân biệt đối xử liên quan đến HIV; biểu dương, nhân rộng các tập thể, cá nhân tiêu biểu, điển hình có nhiều đóng góp quan trọng cho công tác phòng, chống HIV/AIDS, tạo sức lan tỏa trong các tầng lớp nhân dân.

Tiếp tục đa dạng hóa các hình thức thông tin, giáo dục, truyền thông về phòng, chống HIV/AIDS. Phát huy hiệu quả của truyền thông đại chúng; truyền thông dựa trên nền tảng công nghệ số, các mạng xã hội như Facebook, Youtube, zalo, viber, lotus; tăng thời lượng, tần suất tuyên truyền, phổ biến trên hệ thống truyền thanh - truyền hình ở cơ sở; lồng ghép trong việc giảng dạy, học tập tại cơ sở giáo dục, trong hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể thao, trong hoạt động của cơ quan, tổ chức, cộng đồng và các thiết chế văn hóa cơ sở….

Phát huy vai trò, trách nhiệm của hệ thống thông tin cơ sở, huy động sự tham gia của các tổ chức xã hội, người nổi tiếng, người đứng đầu các cộng đồng dân cư, các chức sắc tôn giáo, người cao tuổi, người có uy tín trong cộng đồng, người nhiễm HIV, người thuộc nhóm có hành vi nguy cơ cao tham gia vào công tác truyền thông về phòng, chống HIV/AIDS.

4. Rà soát, hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về phòng, chống HIV/AIDS; sớm ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản hướng dẫn triển khai thực hiện Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật phòng, chống HIV/AIDS và các chính sách, thể chế, thiết chế, hướng dẫn chuyên môn kỹ thuật về phòng, chống HIV/AIDS phù hợp với bối cảnh kinh tế, xã hội trong tình hình mới.

Nhà nước tiếp tục nâng mức đầu tư cho công tác phòng, chống HIV/AIDS, tập trung cho các hoạt động can thiệp truyền thông, giảm tác hại, dự phòng lây nhiễm HIV, giám sát dịch, xét nghiệm điều trị HIV, can thiệp cho nhóm đối tượng ưu tiên theo quy định của Luật phòng, chống HIV/AIDS; tăng cường sử dụng BHYT trong khám bệnh, chữa bệnh HIV/AIDS; các tỉnh, thành phố đảm bảo kinh phí mua thuốc Methadone; ưu tiên đầu tư kinh phí và nhân lực cho các khu vực, địa bàn có nguy cơ lây nhiễm HIV cao. Tiếp tục huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn viện trợ trong nước và quốc tế cho phòng, chống HIV/AIDS; tăng cường sự tham gia đóng góp của các cá nhân, tổ chức, khu vực tư nhân vào việc đầu tư và cung cấp dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS theo quy định của pháp luật; tạo điều kiện thuận lợi để huy động sự tham gia bền vững của các tổ chức xã hội trong cung cấp dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS.

5. Triển khai rộng rãi, linh hoạt, sáng tạo và hiệu quả các giải pháp chuyên môn trong phòng, chống HIV/AIDS.

Tập trung triển khai các giải pháp can thiệp dự phòng lây nhiễm HIV cho các nhóm có nguy cơ nhiễm HIV cao; thí điểm và mở rộng triển khai các can thiệp dự phòng lây nhiễm HIV phù hợp trong nhà tạm giữ, trại tạm giam, trại giam, cơ sở giáo dục bắt buộc, trường giáo dưỡng. Đổi mới và nâng cao chất lượng điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế. Mở rộng các mô hình điều trị, cấp phát thuốc tại tuyến cơ sở. Thí điểm và nhân rộng cấp phát thuốc điều trị mang về nhà. Mở rộng điều trị dự phòng trước phơi nhiễm với HIV cho các nhóm nguy cơ cao. Triển khai các mô hình cung cấp dịch vụ dự phòng và điều trị nhiễm HIV toàn diện, liên tục, kết nối với các dịch vụ hỗ trợ xã hội khác phù hợp cho từng đối tượng đặc thù và điều kiện của địa phương. 

Đẩy mạnh xét nghiệm HIV trong cơ sở y tế, mở rộng xét nghiệm HIV tại cộng đồng, xét nghiệm HIV lưu động và tự xét nghiệm HIV. Triển khai các mô hình tư vấn xét nghiệm HIV phù hợp với từng nhóm nguy cơ lây nhiễm HIV cao; mở rộng triển khai xét nghiệm HIV cho bạn tình, bạn chích của người nhiễm HIV, xét nghiệm HIV cho phụ nữ mang thai.

Mở rộng điều trị HIV/AIDS tại các trại giam, trại tạm giam, cơ sở giáo dục bắt buộc, trường giáo dưỡng, các trung tâm chữa bệnh, giáo dục, lao động xã hội, tổ chức xã hội và các tổ chức khác. Lồng ghép dịch vụ điều trị HIV/AIDS vào hệ thống khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế. Huy động sự tham gia của y tế tư nhân, đa dạng mô hình cung cấp dịch vụ điều trị và chăm sóc HIV/AIDS toàn diện, liên tục. Nghiên cứu ứng dụng các mô hình, giải pháp, kỹ thuật mới tiên tiến phù hợp với thực tiễn để đẩy nhanh, mạnh và hiệu quả công tác phòng, chống HIV/AIDS.

6. Kiện toàn Ủy ban Quốc gia Phòng, chống AIDS và phòng chống tệ nạn ma túy, mại dâm và Ban chỉ đạo Phòng, chống AIDS và phòng, chống tệ nạn ma túy, mại dâm tại các địa phương; sửa đổi, bổ sung quy chế hoạt động phù hợp với nhiệm vụ của các bộ, ngành theo chức năng nhiệm vụ được Chính phủ giao.

Tiếp tục kiện toàn và củng cố tổ chức, đảm bảo đủ nhân lực cho công tác phòng chống HIV/AIDS từ Trung ương đến địa phương. Tăng cường tập huấn chuyên môn, nghiệp vụ nâng cao năng lực cho đội ngũ làm công tác phòng, chống HIV/AIDS các tuyến, đặc biệt là tuyến tỉnh và tuyến huyện. Tăng cường năng lực và huy động y tế tư nhân, các tổ chức xã hội, tổ chức cộng đồng, mạng lưới người nhiễm HIV, người có hành vi nguy cơ cao tham gia công tác phòng, chống HIV/AIDS.

III. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Các tỉnh ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Trung ương lãnh đạo, chỉ đạo việc tổ chức triển khai có hiệu quả các chương trình, kế hoạch thực hiện Chỉ thị số 07-CT/TW; lồng ghép các chỉ tiêu, nội dung phòng, chống HIV/AIDS vào nghị quyết, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, đơn vị; đẩy mạnh công tác truyền thông, vận động, huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội trong công tác phòng, chống HIV/AIDS, vận động người nhiễm HIV tham gia BHYT, hỗ trợ người nhiễm HIV mua thẻ BHYT. Ưu tiên đầu tư cho công tác phòng, chống HIV/AIDS từ nguồn ngân sách địa phương, tập trung kinh phí và nhân lực cho các khu vực, địa bàn có nguy cơ lây nhiễm HIV cao. Tăng cường kiểm tra, giám sát công tác phòng, chống HIV/AIDS tại tuyến cơ sở. Sắp xếp bố trí nhân lực cho công tác phòng, chống HIV/AIDS, thực hiện các cơ chế chính sách hỗ trợ theo quy định.

Ban Tuyên giáo các tỉnh ủy, thành ủy tham mưu giúp tỉnh ủy, thành ủy tổ chức quán triệt Chỉ thị số 07-CT/TW đến chi bộ, đồng thời tuyên truyền sâu rộng trên các phương tiện thông tin đại chúng và xây dựng chương trình, kế hoạch thực hiện Chỉ thị; phối hợp với Sở Y tế kiểm tra, đánh giá tình hình của địa phương, kịp thời giải quyết những vấn đề nảy sinh trong quá trình thực hiện Chỉ thị 07-CT/TW.

2. Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam, Ban cán sự đảng các bộ, ngành liên quan và tổ chức xã hội nghề nghiệp tiếp tục xây dựng kế hoạch, vận động và tổ chức thực hiện có hiệu quả các phong trào “Toàn dân tham gia phòng, chống HIV/AIDS tại cộng đồng dân cư”, “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”.

3. Đảng đoàn Quốc hội lãnh đạo, chỉ đạo việc nghiên cứu và hoàn thiện hệ thống pháp luật về phòng, chống HIV/AIDS phù hợp với tình hình mới; tăng cường công tác giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp đối với việc thực hiện các chính sách, pháp luật về phòng, chống HIV/AIDS.

4. Ban cán sự đảng Chính phủ và các bộ, ngành

- Ban cán sự đảng Chính phủ chỉ đạo việc xây dựng, ban hành văn bản và tổ chức triển khai thực hiện Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật phòng, chống HIV/AIDS; chỉ đạo triển khai Chiến lược quốc gia chấm dứt dịch bệnh AIDS trước năm 2030. Tăng đầu tư cho công tác phòng, chống HIV/AIDS để đảm bảo thực hiện được các mục tiêu đã đặt ra. Nghiên cứu xây dựng cơ chế, chính sách để tạo điều kiện cho các tổ chức xã hội và các nhóm cộng đồng có thể tiếp nhận các nguồn lực tài chính hợp pháp và tiếp tục tham gia cung cấp các dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS trong thời gian tới. Chỉ đạo các bộ, ngành liên quan triển khai tốt công tác phòng, chống HIV/AIDS; tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện chính sách phòng, chống HIV/AIDS từ Trung ương đến cơ sở.

- Ban cán sự đảng Bộ Y tế xây dựng các văn bản hướng dẫn thực hiện Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật phòng, chống HIV/AIDS. Chủ động phối hợp với các bộ, ngành, địa phương đẩy nhanh việc tổ chức thực hiện Chiến lược Quốc gia chấm dứt dịch bệnh AIDS trước năm 2030, đưa hoạt động phòng, chống HIV/AIDS vào chiến lược, kế hoạch dài hạn, ngắn hạn và hằng năm của ngành. Tăng cường chỉ đạo, nâng cao chất lượng, hiệu quả các chương trình, dự án phòng chống HIV/AIDS; tiếp tục đầu tư, giám sát việc dự phòng lây nhiễm HIV/AIDS qua các dịch vụ xã hội và y tế. Tăng cường các lớp đào tạo, tập huấn, hỗ trợ chuyên môn kinh nghiệm về phòng, chống HIV/AIDS đặc biệt là chương trình can thiệp giảm tác hại dự phòng lây nhiễm HIV; tăng cường hỗ trợ kỹ thuật, dự án để các hoạt động phòng chống HIV/AIDS triển khai đạt kết quả tốt.

- Đảng ủy Công an Trung ương chỉ đạo rà soát, đề xuất sửa đổi, bổ sung các quy định về phòng, chống ma túy và quản lý an ninh trật tự đối với các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh trật tự; quản lý địa bàn và xử lý vi phạm liên quan đến phòng, chống HIV/AIDS. Phối hợp với Bộ Y tế và các bộ, ngành liên quan tổ chức tuyên truyền, triển khai các biện pháp can thiệp giảm tác hại dự phòng lây nhiễm HIV, các hoạt động dự phòng, chăm sóc và điều trị HIV/AIDS, đồng thời chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra công tác phòng, chống HIV/AIDS tại các cơ sở thuộc thẩm quyền quản lý.

- Ban cán sự đảng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội chủ trì, phối hợp với Bộ Y tế và các bộ, ngành liên quan tổ chức tuyên truyền, dự phòng, chăm sóc và điều trị HIV/AIDS tại các cơ sở thuộc thẩm quyền quản lý; chỉ đạo, hướng dẫn và kiểm tra công tác phòng, chống HIV/AIDS cho người lao động tại nơi làm việc; tổ chức triển khai, kiểm tra, giám sát thực hiện các chế độ chính sách hỗ trợ người nhiễm HIV. Phối hợp với Bộ Tài chính, Bộ Y tế và các bộ, ngành liên quan rà soát, sửa đổi, bổ sung các chính sách bảo trợ xã hội đối với người nhiễm HIV, người dễ bị lây nhiễm HIV, trẻ em và phụ nữ bị ảnh hưởng HIV/AIDS; xây dựng, ban hành hoặc trình cơ quan có thẩm quyền ban hành các chính sách phù hợp nhằm khuyến khích các tổ chức, doanh nghiệp đào tạo nghề và tuyển dụng người lao động bị nhiễm HIV, người dễ bị lây nhiễm HIV, vợ hoặc chồng người nhiễm HIV.

- Ban cán sự đảng các bộ, ngành liên quan chỉ đạo xây dựng kế hoạch, lồng ghép các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS vào các hoạt động, chỉ đạo chung của cơ quan, đơn vị, lĩnh vực phụ trách; phối hợp với Bộ Y tế triển khai thực hiện có hiệu quả Chiến lược Quốc gia chấm dứt dịch bệnh AIDS trước năm 2030.

5. Ủy ban Quốc gia phòng, chống AIDS và phòng chống tệ nạn ma túy, mại dâm định kỳ đánh giá việc thực hiện Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật phòng, chống HIV/AIDS và đề xuất, kiến nghị việc sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với tình hình mới.

6. Ban Tuyên giáo Trung ương chủ trì, phối hợp với Ban cán sự đảng Bộ Y tế và các cơ quan có liên quan thường xuyên theo dõi, giám sát, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện Chỉ thị, định kỳ sơ kết, tổng kết báo cáo Ban Bí thư.

BAN TUYÊN GIÁO TRUNG ƯƠNG