Sứ mệnh của dân tộc Việt Nam trong kỷ nguyên mới
Đất nước ta đang bước vào một giai đoạn phát triển mang tính bước ngoặt – kỷ nguyên hội nhập sâu rộng, chuyển đổi số toàn diện, kinh tế tri thức và phát triển xanh. Cùng với đó là sự khẳng định mạnh mẽ về vị thế quốc tế của Việt Nam – một dân tộc từng bị áp bức, đã đứng lên bằng máu, mồ hôi và ý chí quật cường để giành lại độc lập, tự do. Hôm nay, dân tộc ấy đang tiếp tục viết nên những trang sử mới, bằng chính nội lực, trí tuệ và khát vọng vươn lên sánh vai với các cường quốc năm châu.
Trong hành trình đó, một điều không thể thay đổi: chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh tiếp tục là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động của Đảng và nhân dân ta. Đây không chỉ là giá trị lý luận, mà là cốt lõi dẫn dắt sự phát triển toàn diện, bền vững của đất nước.
Tuy nhiên, thực tiễn hiện nay cũng đang đặt ra nhiều thách thức chưa từng có. Đó là sự chống phá ngày càng tinh vi của các thế lực thù địch, là những tác động tiêu cực của mặt trái kinh tế thị trường, là biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong một bộ phận cán bộ, đảng viên. Trong bối cảnh đó, việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng không chỉ là nhiệm vụ chính trị sống còn, mà còn là yêu cầu cấp thiết để bảo vệ định hướng, giữ vững lòng tin và dẫn dắt dân tộc phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới.
Nền tảng tư tưởng của Đảng: Giá trị lý luận và thực tiễn bất biến trong lịch sử
Thứ nhất, Chủ nghĩa Mác – Lênin: Kim chỉ nam cho cách mạng Việt Nam
Chủ nghĩa Mác – Lênin không phải là học thuyết trừu tượng, mà là một hệ thống lý luận khoa học và cách mạng, soi rọi bản chất vận động của xã hội loài người, đặc biệt là quy luật vận động từ xã hội tư bản sang xã hội xã hội chủ nghĩa. Với tinh thần phê phán hiện thực, hướng tới giải phóng con người, chủ nghĩa Mác – Lênin đã vạch ra con đường cách mạng đúng đắn cho các dân tộc bị áp bức.
Tại Việt Nam, khi các con đường cứu nước kiểu cũ đã lâm vào bế tắc, Nguyễn Ái Quốc đã tìm thấy ở chủ nghĩa Mác – Lênin lời giải cho vận mệnh dân tộc. Người khẳng định: “Muốn cứu nước và giải phóng dân tộc không có con đường nào khác ngoài con đường cách mạng vô sản”.
Chủ nghĩa Mác – Lênin đã được Hồ Chí Minh và Đảng ta vận dụng một cách sáng tạo vào điều kiện cụ thể của Việt Nam, làm nên những thắng lợi vĩ đại trong thế kỷ XX: Cách mạng Tháng Tám 1945, chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước năm 1975, và tiếp đó là công cuộc Đổi mới từ năm 1986 đến nay.
Tư tưởng Hồ Chí Minh là kết tinh giữa chủ nghĩa Mác – Lênin, tinh thần yêu nước truyền thống của dân tộc, và tinh hoa văn hóa nhân loại. Đó là hệ thống tư tưởng toàn diện, sâu sắc về cách mạng giải phóng dân tộc, về Đảng Cộng sản, nhà nước của dân – do dân – vì dân, về con đường đi lên chủ nghĩa xã hội và đạo đức cách mạng.
Tư tưởng Hồ Chí Minh không chỉ mang giá trị lý luận mà còn là hệ thống chuẩn mực về hành động, đạo đức, phong cách – một nền tảng tư tưởng mang đậm tính nhân văn, thực tiễn và phát triển. Người nhấn mạnh: “Cần phải học lý luận Mác – Lênin để làm gì? Là để làm cách mạng, để phụng sự nhân dân”.
Thứ ba, Chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh: Cội nguồn sức mạnh dân tộc Việt Nam hiện đại
Chính nền tảng tư tưởng vững chắc này đã giúp Đảng ta kiên định trước mọi thử thách lịch sử, đoàn kết toàn dân tộc, vượt qua chiến tranh, bao vây cấm vận, khủng hoảng kinh tế – xã hội, và tiến tới xây dựng một đất nước ổn định, phát triển, có vị thế ngày càng cao trên trường quốc tế.
Thách thức và nguy cơ đối với nền tảng tư tưởng trong thời đại số
Thứ nhất, Những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ
Một bộ phận cán bộ, đảng viên suy giảm lòng tin, dao động lập trường, thậm chí phản bác lại chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Có người ngộ nhận rằng con đường phát triển hiện nay là sản phẩm của “kinh tế thị trường tự do”, phủ nhận vai trò của chủ nghĩa xã hội. Đây là sự lệch lạc nguy hiểm về nhận thức, tạo tiền đề cho suy thoái chính trị, đạo đức và lối sống.
Thứ hai, Không gian mạng và cuộc chiến tư tưởng mới
Không gian mạng đã trở thành chiến trường tư tưởng mới. Các thế lực thù địch sử dụng mạng xã hội để xuyên tạc lịch sử, bôi nhọ lãnh tụ, phủ nhận thành quả cách mạng, thúc đẩy tư tưởng đa nguyên, đa đảng, cổ vũ chủ nghĩa dân túy, kích động tâm lý chống đối trong nhân dân.
Hàng nghìn bài viết, video, podcast được lan truyền mỗi ngày với nội dung xuyên tạc Đảng, chế độ, lãnh đạo, lôi kéo những người thiếu hiểu biết hoặc mất phương hướng lý tưởng. Đây là một hình thức chiến tranh mềm nhưng vô cùng nguy hiểm – bởi nó đánh vào lòng tin, vào ý thức hệ – cái lõi tinh thần của một quốc gia.
Thứ ba, Sự xâm nhập của chủ nghĩa cá nhân cực đoan, thực dụng
Kinh tế thị trường phát triển mạnh mẽ kéo theo sự gia tăng các biểu hiện cá nhân chủ nghĩa, thực dụng, chạy theo đồng tiền, xa rời giá trị cộng đồng. Nếu không có nền tảng tư tưởng dẫn đường, con người dễ rơi vào vòng xoáy của vật chất, đánh mất niềm tin vào lý tưởng cách mạng và sứ mệnh cống hiến cho đất nước.
Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng: Nhiệm vụ sống còn của Đảng và dân tộc
Thứ nhất, Kiên định lập trường, phát triển sáng tạo lý luận
Đảng ta kiên định nền tảng tư tưởng, đồng thời không ngừng tổng kết thực tiễn, bổ sung, phát triển lý luận phù hợp với bối cảnh mới. Đổi mới tư duy lý luận không đồng nghĩa với từ bỏ nền tảng tư tưởng, mà là làm cho nó ngày càng phù hợp hơn với thực tiễn phát triển đất nước.
Các hội nghị Trung ương, đặc biệt là Đại hội XIII của Đảng, đã xác định rõ: “Kiên định, vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là yêu cầu có tính nguyên tắc, là yếu tố bảo đảm cho sự thành công của công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới”.
Thứ hai, tích cực đổi mới công tác giáo dục lý luận chính trị
Công tác giáo dục chính trị – tư tưởng phải đi trước một bước, trở thành “lá chắn mềm” nhưng vững chắc bảo vệ con người trước sự nhiễu loạn thông tin. Cần đa dạng hóa hình thức truyền tải, đưa lý luận vào đời sống một cách sinh động, dễ hiểu, dễ tiếp cận, nhất là đối với thế hệ trẻ.
Các trường học, cơ sở Đoàn – Hội cần đẩy mạnh truyền thông tư tưởng qua công nghệ số, xây dựng hệ thống sản phẩm lý luận – chính trị hấp dẫn như video ngắn, podcast, hội thảo số, infographics… để lý luận không chỉ là khô khan, lý thuyết, mà là nguồn cảm hứng hành động.
Thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 35-NQ/TW của Bộ Chính trị, cần xây dựng lực lượng nòng cốt đấu tranh trên không gian mạng, chủ động phát hiện, vạch trần và phản bác các luận điệu sai trái, đồng thời lan tỏa thông tin tích cực, khơi dậy niềm tin và tinh thần yêu nước.
Việc này đòi hỏi sự tham gia của các nhà nghiên cứu, giảng viên lý luận chính trị, đội ngũ báo chí, truyền thông, trí thức trẻ, sinh viên… với tư duy sắc sảo, phản ứng nhanh, có kỹ năng công nghệ và lập luận thuyết phục.
Không gì thuyết phục bằng hành động. Việc bảo vệ nền tảng tư tưởng phải gắn liền với việc xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng và đạo đức. Cán bộ, đảng viên phải là những người tiên phong về phẩm chất, lối sống, phong cách làm việc, tạo dựng niềm tin từ nhân dân.
Phải kiên quyết xử lý những hành vi sai phạm, suy thoái về tư tưởng, đạo đức, tránh để những “con sâu làm rầu nồi canh” phá hoại uy tín của Đảng.
Mỗi người dân, mỗi đoàn viên, thanh niên đều là một chiến sĩ trên mặt trận tư tưởng. Cần xây dựng thế hệ trẻ Việt Nam có bản lĩnh chính trị, đạo đức cách mạng, ý thức cống hiến và trách nhiệm xã hội. Muốn vậy, cần khơi dậy khát vọng, lý tưởng sống cao đẹp, đồng thời tạo ra môi trường thực tiễn để thanh niên được rèn luyện, dấn thân và trưởng thành.
Vững niềm tin, vững con đường
Tương lai của dân tộc không chỉ được xây bằng nhà cao cửa rộng, mà quan trọng hơn, phải được xây dựng trên nền tảng tinh thần, lý tưởng và giá trị chung. Chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh chính là ngọn lửa dẫn đường, là phần hồn của dân tộc Việt Nam hiện đại.
Trong kỷ nguyên trỗi dậy, Việt Nam cần phát triển nhanh, mạnh và bền vững – nhưng đồng thời, cũng cần giữ chắc tay lái tư tưởng để không bị cuốn theo trào lưu lệch chuẩn, để không đánh mất chính mình.
Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng chính là bảo vệ tương lai của dân tộc. Đó không chỉ là trách nhiệm của Đảng, mà là sứ mệnh của cả hệ thống chính trị, của từng cán bộ, đảng viên và của mỗi người dân yêu nước./.
Tài liệu tham khảo:
1. Đảng Cộng sản Việt Nam. (2021). Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Tập I.
2. Hồ Chí Minh (2000). Toàn tập, tập 5. NXB Chính trị quốc gia.
3. Ban Tuyên giáo Trung ương. (2021). Tăng cường công tác tư tưởng trong tình hình hiện nay. Tài liệu phục vụ học tập, quán triệt nghị quyết của Đảng.
4. Bộ Chính trị (2022). Kết luận số 21-KL/TW về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị.
5. Nguyễn Phú Trọng (2021). Phát biểu khai mạc Đại hội XIII của Đảng.
6. Nghị quyết số 35-NQ/TW của Bộ Chính trị (2018) về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới
7. Tạp chí Lý luận chính trị. Các bài viết từ 2020–2024 về bảo vệ nền tảng tư tưởng, phát triển lý luận trong thời kỳ hội nhập.
Tác giả bài viết: Minh Triết
Ý kiến bạn đọc